Buitenbadhuis Thermae | Cultureel stadslab RAUM geeft Utrecht publiek buitenbadhuis terug
De nieuwbouwwijk Leidsche Rijn in Utrecht was tot voor kort vooral een plek om te wonen, waarbij het niet vanzelfsprekend was dat bewoners elkaar spontaan ontmoeten. Cultureel stadslab RAUM brengt hier verandering in met de ontwikkeling van het buitenbadhuis Thermae en het horecapaviljoen Venster. De publieke ruimtes, ontworpen door het bekende ontwerpbureau Overtreders W, verenigen Japanse cultuur, open en groen design en duurzame materialen met de Vinex. Een heus experiment van de toekomstige stad. De opening van de nieuwe hotspots vindt plaats tijdens het Formplaats Festival in Leidsche Rijn op zondag 23 september.
Buitenbadhuis Thermae
RAUM vestigde zich in de zomer van 2017 op een grote, open plek aan de rand van Leidsche Rijn, het Berlijnplein. De potentie was er in het nieuwe deel van Utrecht, maar een culturele trekker van formaat kwam niet van de grond. Stichting RAUM kreeg naar aanleiding van een placemaking-traject met tientallen belanghebbenden, de mogelijkheid (van de Gemeente Utrecht) om te experimenteren met (sociale) kunst en designprojecten, waar Thermae en Venster onder andere het resultaat van zijn. Komend jaar moet blijken of de twee nieuwe ontmoetingsplekken bij RAUM bijdragen aan betekenisvolle uitwisselingen tussen de bewoners uit de wijk en de stad, en of dergelijke initiatieven waarbij kunst en design samenkomen inspiratie kunnen vormen voor de toekomst van de stad.
Japans tintje in Vinex-grijs
Overtreders W, bekend van het dit jaar bekroonde People’s Pavilion in Eindhoven (Dutch Design Week), reageerde op een open call van RAUM om samen met andere makers vorm te geven aan het thema ‘de toekomst van de stad’ en het Berlijnplein. Reinder Bakker, een van de oprichters van Overtreders W: “In een nieuwbouwwijk is behoefte aan een ontmoetingsplek, maar sociale voorzieningen worden vaak aan de tekentafel vergeten. Zo is er in de buurt nog maar weinig plek om samen te komen en om lekker te eten.” De ontwerpstudio kwam met de oplossing in de vorm van een buitenbadhuis.
De ontwerpers ontdekten dat Leidsche Rijn een Romeinse historie kent, onder andere door de archeologische vondst van restanten van een oud badhuis. “Wij zijn onderzoek gaan doen naar de badcultuur. Zo gaan in Japan dorpsgenoten naar open badhuizen om bij te praten en voor zichzelf te zorgen. In tegenstelling tot de westerse, statusgerichte badcultuur richt Japan zich juist op het sociale aspect. Een inspiratie,” aldus Reinder Bakker. “Thermae wordt zo’n laagdrempelige ontmoetingsplek in de Nederlandse Vinex-wijk. Een publieke plek waar je even niet online bent, of per se geld voor moet betalen, maar helemaal fysiek aanwezig en samen bent. Wel met een westers tintje, want kleding is verplicht.”
Ontwerp en functie badhuis
Overtreders W vond in hun onderzoek een aantal elementen die vrijwel in elke badcultuur terugkomen, zoals de sauna, het stoombad, het gebruik van kruiden en het voetenbad. Bezoekers van Thermae kunnen op verschillende plekken in de ruimte ontspannen. De makers hebben in het ontwerp rekening gehouden met de toegankelijkheid en de mogelijkheid om daadwerkelijk samen te komen. Het buitenbadhuis bestaat uit:
- Een botanische plantensauna: een eivormig object met een relaxed matras waarop je kunt liggen. Je wordt omringd door planten en de zon warmt het object op.
- Een voetenbad: door de spiegelende binnenkant warmt het water van het voetenbad op. Je kunt met vier personen relaxed pootjebaden.
- Een hoofdsauna: een diamantvormig object met een stoomfunctie. Druk op de knop en het object vult zich met geurende stoom.
- Een droge sauna: tussen de glazen wand en Venster is een trombéwand gemaakt. Door deze speciale luchttoevoer wordt de ruimte tussen glas en hout verwarmd en krijg je een droge sauna, waarmee ook het horecapaviljoen wordt verwarmd.
Circulaire horeca-hotspot
Naast Thermae ontwierp Overtreders W ook het horecapaviljoen Venster dat circulair is gebouwd met zoveel mogelijk hele materialen zodat het afbreekbaar en herbruikbaar is. Het gebouw lijkt op te gaan in de wijk en houdt het zicht tussen stad en wijk letterlijk open door gebruik van grote ramen. Het restaurant serveert lunch en diner, van woensdag tot en met zondag. Venster werkt met een wisselende kaart. “De gerechten bepalen we op basis van wat er in de buurt te krijgen is, want de producten halen we zoveel mogelijk lokaal,” aldus Daniël Lansbergen, CEO van Artisanal Cuisine, uitbater van de keuken van Venster.
Het paviljoen biedt ook ruimte voor programmering, presentaties en workshops georganiseerd door RAUM. Een plek waar je terecht kunt voor ontspanning en ontmoeting.
Feestelijke opening
De opening van Thermae en Venster vindt plaats tijdens het Formplaats Festival op zondag 23 september, wanneer RAUM tevens haar eerste verjaardag viert. Tijdens het festival is er onder andere een proeverij aan massages bij Thermae door zorgprofessionals uit Leidsche Rijn, een lokale markt, diverse workshops, kinderactiviteitenprogramma, heerlijke hapjes en drankjes en uiteraard muziek om lekker op te dansen. Bekijk het volledige programma op: https://raumutrecht.nl/event/formplaats-festival/.
Website: Overtreders W